Vrijdag stond er een artikel in de volkskrant met de titel Veel verpleegmethoden zinloos. Veel verpleegkundige handelingen zijn gebaseerd op gewoontes, en zijn niet nuttig en soms zelf schadelijk. Een voorbeeld is het dagelijks temperaturen na een operatie. Een andere is het pre-operatief scheren. De oorsprong van deze handeling komt waarschijnlijk uit de hoek van de chirurgijnen van vroeger, die ook barbier waren. Zo kon hij dubbel geld vragen. Al in de jaren 80 werd aangetoond dat scheren de kans op infecties eerder vergroot dan verkleint. De beschikbare kennis is wel vastgelegd in richtlijnen.
Dit vind ik een goed voorbeeld van waar effectieve communities of practice nuttig kunnen zijn. Stel dat er leernetwerken waren van verplegers/sters, binnen ziekenhuizen en tussen ziekenhuizen, maar met een link naar de wetenschap. Misschien ben ik te optimistisch (en heb ik een hamer en zie overal spijkers..), maar ik denk dat een community of practice zou kunnen voorkomen dat mensen doorgaan met routines die niet werken. Een leernetwerk kan wetenschappelijke kennis vanuit de praktijk evalueren en toepassen (vertalen in toepasbare kennis). Misschien hebben verplegers/sters wel praktische redenen om vast te houden aan het pre-operatief scheren. Dit kan in een community of practice onderzocht worden. De community moet wel genoeg ruimte bieden aan verschillende denkbeelden, als deelnemers neerkijken op ‘wetenschappelijke’ of ‘praktische’ kennis zal er niet zuiver geleerd worden, en zal men niet openstaan. Als niet scheren werkt, en deelnemers van een ziekenhuis vinden dat uit, zal deze nieuwe manier van werken door de community of practice snel verspreid kunnen worden naar andere ziekenhuizen.
Geen idee of de gezondheidszorg met dit soort leertheorien werkt…
