Als Sami eskimos 180 woorden voor sneeuw hebben- hoe kan het dan dat we alles op een hoop blijven gooien als we het over leren hebben en alles LEREN noemen? OK, er is het onderscheid tussen leren en ontwikkelen dus eigenlijk hebben we wel twee woorden…. Ik denk dat we veel meer woorden nodig zouden hebben om de praktijk wat verder te brengen – hebben we het over het leren zetten van een kopje koffie met een nieuwe machine, een infographic leren maken, op een andere manier in gesprek met collega’s, of hebben we het over innoveren in de praktijk ? Het verbaast mij dat we alles leren noemen – van het volgen van een opleiding tot in gesprek met de buurvrouw de tip voor een nieuw eettentje krijgen. Is dit omdat we het niet beter in de vingers hebben? Is het lastig dit onderscheid te maken? Ik vind het moeilijk er de vinger op te leggen.
Ik heb net de Exploring Social Learning MOOC door Curatr afgerond, de eerste MOOC die ik inhoudelijk interessant vond en waarbij ik elke week zonder moeite er tijd voor maakte. Een van de dingen die mij opviel in deze MOOC is hoe we leren als een containerbegrip gebruiken waardoor bv. het begrip sociaal leren nogal in de lucht blijft hangen. Tegelijkertijd kun je tegenwerpen dat er wel bijna 180 vormen van leren rondzingen – informeel leren, sociaal leren, werkplek leren, formeel learning, non-formal learning, e-learning, multimediaal leren, online leren, benchlearning, mobile learning, collectief leren, invisible learning, netwerk leren, een leven lang leren, breinleren, etc. Toch blijft het lastig. Hieronder wat voorbeelden van taalgebruik die wat mij betreft preciezer kunnen en moeten.
Leerprocessen and leerinterventies
Eén van de vragen in de MOOC was: “Is all learning social?” De vraag wordt onduidelijk omdat het zowel kan gaan over leerprocessen (hoe leren we?) als over leerinterventies (faciliteren, lesgeven, trainen). Instructie, interventies, lesgeven en presenteren lijken wel vieze woorden geworden door de verschuiving van aandacht naar het leerproces. Het is politiek correct om het over leren te hebben zoals in leerkring, leergang en leerkracht. Misschien zijn we wel doorgeschoten de verschuiving van instrueren naar leren. In mijn mening moet je juist duidelijk zijn over wat je doet om leren te ondersteunen en faciliteren.
Sociaal leren = niet hetzelfde als leren via sociale media
“Ik zie de mogelijkheden van sociaal leren maar mijn collega’s zitten niet op Linkedin of Twitter”. Veel mensen gebruiken de term sociaal leren en denken aan leren via sociale netwerken als Facebook of Twitter. Social learning’s volgens een definitie op wikipedia is: learning that takes place at a wider scale than individual or group learning, up to a societal scale, through social interaction between peers. It may or may not lead to a change in attitudes and behaviour. Je kunt natuurlijk debatteren over de verschillende definities van sociaal leren, echter sociaal leren is zeker niet begonnen met sociale media. Het heeft wel een nieuwe dimensie gekregen door sociale media. Waarom wordt dit vaak zo beperkt opgevat?
Sociaal leren is ook niet hetzelfde als leren in een groep en het toepassen van interactieve methoden
“Je kunt een video laten zien en deelnemers laten reageren, zo maak je gebruik van sociaal leren“. (zie dit artikel bijvoorbeeld). Sociaal leren wordt ook vaak gelijk gesteld al alle leerprocessen waarbij meer dan 1 persoon betrokken is. Sociaal leren als leren in een groep. “Social learning is a theory about how people are influenced by social norms and learn how to act from their social-ecological systems.” Ik ben hier zelf misschien ook wel schuldig aan om het niet altijd precies uit te leggen :). Echter, een goed begrip van sociaal leren gaat veel verder en zal bv. leiden tot andere interventies met meer aandacht voor sociaal kapitaal, thought leaders, invloed, etc.
Single, double and triple loop learning
“Ik heb er veel van geleerd!” In de praktijk hebben we het dus gewoon over ‘leren’. Wie kent nog single, double en triple loop learning? Termen van Argyris and Schon. Hier vind je een mooie uitleg in 1 pagina. “Single loop is learning within the current frame of work for instance, how to use a new software program. Double loop is about changing the way you think, your frame of mind. Triple loop is about learning to learn”. “key breakthroughs in helping people understand the dynamics of learning are the concepts of single loop, double-loop and triple-loop learning.” Ik vind het nuttig maar in dagelijks gebruik vergeten we zelf het onderscheid te maken?
E-learning
Ik hoor ook vaak – “Ik wil een e-learning kopen”. Misschien moeten we het woord e-learning maar afschaffen. Het staat vaak gelijk aan page-turner modules en individueel online leren. De bredere definitie is al het leren wat ondersteund wordt door technology. Dat is dus veel meer dan page-turners. Wat is een mooi Nederlands woord voor de page-turners overigens?
70-20-10
“Wij hebben onze cursussen verplaatst van de 10 naar de 70”. Hiermee wordt dan bedoeld dat de cursussen nu online gegeven worden. Het mooie van het 70-20-10 model is dat het meer aandacht heeft gebracht voor de 70% informele leerprocessen. Echter de verwarring is nu dat een organisatie van 10 naar de 70 ‘moet’. Het zou veel meer moeten gaan over informele leerprocessen en hoe je die ondersteunt met leerinterventies. Een interessante blogpost door Ben Betts kun je hier vinden. Lees vooral het laatste deel waarin het beargumenteert dat soms een goede cursus of training het beste kan zijn om het informele leren te versnellen. Opnieuw moet je hier goed onderscheid maken tussen leerprocessen versus leerinterventies. Ook een goede blogpost is ‘hoe interpreteren wij het 70-20-10 model‘ op het NVO2 blog.
Ben ik nu aan het zeuren?
