Informeel leren kun je stimuleren- met meer dan leernetwerken

De schattingen van het percentage informeel leren door professionals lopen op tot 80% of zelfs 94%. Ik geloof hier wel in, al denk ik ook wel dat een workshop of training wel een cruciale wending of draai kan geven in een individueel leerproces. Zoals Harry Vos ook zegt: “Cursorisch ondersteunt informeel en niet andersom“. Aan de ene kant dus gek dat er veel meer tijd en energie gaat naar het organiseren van workshops en cursussen, aan de andere kant wel logisch want het is veel makkelijker en duidelijker. Informeel leren lijkt toch wel vanzelf te gaan? Informeel leren kun je wel degelijk stimuleren; binnen of tussen organisaties. Daarbij zit je eigenlijk tussen ‘spontaan’ (de koffieautomaat gesprekken) en ‘georganiseerd’ leren in.

Waar ik me altijd op heb gericht zijn leernetwerken, maar er is natuurlijk meer. En dat daar wil ik me ook meer op toeleggen. Samen met Sibrenne heb ik twee jaar een leernetwerk gefaciliteerd over ecollaboration, met ieder kwartaal een bijeenkomst bij een andere organisatie. Na die twee jaar wilde geen enkele organisatie het verder trekken. Nu gaat voor mijn gevoel het netwerk informeel wel verder. Veel van de mensen zie of spreek ik nog. Met sommigen werk ik samen, of ik ontmoet ze op andere bijeenkomsten. Toch hoorde ik laatst van iemand dat hij de bijeenkomsten wel miste. Als het niet specifiek wordt gefaciliteerd, is het netwerk, de kennis en ervaring niet zo toegankelijk meer. Het leren gaat ‘ondergronds’. Dus het faciliteren in leernetwerken is voor mij een mooi voorbeeld van het zorgen dat informeel individueel leren collectief leren kan worden – buiten het feit dat leernetwerken ook een super stimulans kunnen zijn voor de deelnemers om individueel te leren. Tijdens een sollicitatiegesprek (van een baan die ik niet heb gekregen) waren ze wel verbaasd over mijn focus op leernetwerken. In Nederland is heeft het nooit zo veel aandacht gekregen als interventie vind ik. Maar goed, misschien hadden ze wel gelijk dat er nog veel meer onder de zon is.

Wat nog meer? Je kunt kijken hoe informeel leren al plaatsvindt en dat versterken. Het PILIP project heeft een website over informal learning. Met een quickscan die je kunt downloaden. Hiermee kun je informeel leren in de organisatie opsnorren, en inzoomen op belemmeringen en factoren die het stimuleren. Ook zijn er een aantal tools te vinden zoals intervisie, best practice storytelling, etc. Ik heb het zelf nog niet gebruikt, maar lijkt me een goede benadering. Zo heb ik ervaren in een vorige werkkring dat een collega heel actief was in het benoemen van haar vragen, een aantal mensen daarom heen uitnodigen voor een lunch en dan het onderwerp tijdens de lunch bespreken. Dit is natuurlijk een mooie vorm van informeel leren in de organisatie. Zodra je dit een naam geeft (eg. peer-assist-lunch of iets anders) en mensen stimuleert dit ook te doen ben je bezig met het stimuleren van informele vormen van leren.

Verdere tips voor niet-leernetwerk gerelateerde vormen ook welkom.